Croeso!

Blog ar gyfer pobl sy'n dysgu Cymraeg yn ardal Aberteifi yw hwn. Mae'n cynnwys adnoddau ac erthyglau sy'n berthnasol i'n dosbarthiadau sgwrsio. Byddwn ni'n trafod ystod eang o destunau yn ystod y flwyddyn (garddio, byd y natur, byd busnes a gwaith, hanes lleol, coginio, tafodiaith, barddoniaeth i enwi ond rhai o'r pynciau) gan edrych ar wahanol fathau o'r iaith. Croeso i bawb sydd am ddatblygu eu sgiliau Cymraeg.

Thursday 21 May 2020

Cofio'r Cyfnod Clo

Llyfrgell Genedlaethol Cymru yn Casglu Profiad Covid-19 Cymru

Fel cartref cof y genedl, mae Llyfrgell Genedlaethol Cymru yn falch o lansio ymgyrch i gasglu cofnodion o brofiadau pobl Cymru yn ystod y cyfnod heriol hwn.
Ers ei sefydlu dros ganrif yn ôl, mae’r Llyfrgell wedi bod wrthi’n casglu a chadw cofnod o ddigwyddiadau yn ein hanes fel Cymry, fel eu bod ar gael i’r genhedlaeth bresennol a chenedlaethau’r dyfodol.
Bwriad y Llyfrgell yw casglu amrywiaeth o eitemau - o bapurau newydd i gyhoeddiadau swyddogol ac archifo cynnwys gwefannau, a hynny i gofnodi argyfwng Covid-19 a’i effaith ar Gymru a’i phobl. Ond fyddai hynny ddim yn creu'r darlun llawn, felly rydym yn awyddus i gasglu profiadau personol hefyd er mwyn cofnodi effaith y sefyllfa bresennol ar fywydau bob dydd y genedl.
Rydym yn gofyn felly i’r cyhoedd rannu eu profiad trwy gyfrwng o’u dewis – yn llythyrau, dyddiaduron, fideos, recordiadau llais neu luniau. Gan ofyn iddynt feddwl am sut mae ei diwrnod arferol wedi newid; beth sydd fwyaf heriol; beth sydd wedi bod yn annisgwyl; pa fath o bethau sy’n achosi pryder; beth maen nhw wedi gwneud er mwyn delio gyda’r sefyllfa a beth yw’r pethau positif i ddod o’r profiad? Y pethau cyffredin yn eu bywydau. Wrth gofnodi’r profiadau unigryw hyn byddwn yn sicrhau bod cenedlaethau’r dyfodol yn deall y cyfnod a’i effaith yn well.
Meddai Pedr ap Llwyd, Prif Weithredwr a Llyfrgellydd Llyfrgell Genedlaethol Cymru:
“Mae trysorfa gasgliadau’r Llyfrgell Genedlaethol yn ffynhonnell wybodaeth bwysig a hanes a diwylliant unigryw Cymru wedi’i ddogfennu mewn ffurfiau a chyfryngau amrywiol iawn. Dyma sy’n sicrhau bod gennym well dealltwriaeth o bwy ydym, a’r hyn sydd wedi ein ffurfio fel pobl.
"Mae’n bwysig ein bod yn chwarae rhan ragweithiol wrth sicrhau bod stori’r Cymry yn ystod argyfwng Covid-19 yn cael ei gofnodi mor gyflawn â phosib ac wedi’i ddiogelu ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol.”
Bydd y gwaith yma yn cyfrannu at bartneriaeth ehangach gyda Chasgliad y Werin Cymru, a bydd y Llyfrgell yn un o nifer o sefydliadau treftadaeth ar draws Cymru fydd yn cydweithio â nhw i gasglu profiad Cymru o Covid-19.
Am fwy o fanylion am sut i gymryd rhan ewch i dudalen Casglu Profiad Covid-19 Cymru ar wefan y Llyfrgell.
Gwybodaeth Bellach:
Nia Wyn Dafydd
post(at)llgc.org.uk

Thursday 14 May 2020

Jim Parc Nest: Gweddi'r Parchedig Eli Jenkins

Wrth ddihuno gyda'r wawr 
Yn ôl fy arfer, Arglwydd mawr, 
Gofynnaf iti roi dy hedd
 I greaduriaid crud a bedd . . . 
Rho undydd eto Arglwydd da, 
A'th fendith hwyrol, caniatâ,
 Ac wrth yr haul, sy'n mynd am sbel, 
Cawn ddweud 'Nos da', heb ddweud 'Ffarwel'.






Every morning when I wake,
Dear Lord, a little prayer I make,
O please do keep Thy lovely eye
On all poor creatures born to die

O let us see another day!
Bless us all this night, I pray,
And to the sun we all will bow
And say, good-bye – but just for now!

Wednesday 13 May 2020

Tudalen tips coginio Merched y Wawr yn denu miloedd

https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/52232321

Alun Elidyr: Peidiwch anghofio am gefn gwlad

https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/52618257


Mae'r pandemig Covid-19 wedi effeithio ar bob rhan o gymdeithas, ym mhob cwr o Gymru, ond mae'r firws wedi effeithio ar gymunedau gwledig mewn ffyrdd gwahanol i'r canolfannau mwy poblog.

Yn ôl y ffermwr a'r cyflwynydd teledu, Alun Elidyr, o Ryd-y-main ger Dolgellau, mae sawl her yn wynebu trigolion cefn gwlad Cymru; o'r diffyg rhyngrwyd effeithiol i'r unigrwydd sy'n dod o ganlyniad i reolau hunan ynysu.

"(Mae) gan i gyflymder gwe o 0.8MB yr eiliad - mae'r peth yn jôc i ddweud y gwir, er gwaetha'r holl addewidion gwag sydd wedi bod," meddai Alun wrth drafod pa mor ymarferol yw gweithio o adref.

Dydi'r sefyllfa anodd yng nghefn gwlad ddim yn rhywbeth newydd yn ôl Alun: "Da ni wedi gweld hyn o'r blaen wrth gwrs. Fe welon ni bygythiad Chernobyl i'n cig oen ni, BSE a chlefyd y gwartheg gwallgof yn difetha'r farchnad cig eidion, clwy'r traed ar genau yn difa wyth miliwn o'n hanifeiliaid ni - y rhan helaeth ohonyn nhw'n hollol iach, ond dyna oedd panig yr ymateb a gafwyd gan ein rheolwyr ni.
"Ac wrth gwrs roedd eira mawr yn 2013 gyda miloedd o ddefaid wedi eu claddu dan eira ac roedd hi bron yn amhosib i'w hachub i gyd.

Unigrwydd

"Cofiwch amdanom ni yng nghefn gwlad, dyna i gyd ydi'r erfyniad sydd genna' i ar hyn o bryd.
"Meddyliwch yn lleol o hyn ymlaen, a fanna fe all bob un ohonom ni wneud rhywfaint o wahaniaeth."

"Mae unigrwydd yn broblem fawr yng nghefn gwlad - llawer llai ohonom ni o gwmpas erbyn hyn, a phobl yn mynd yn hŷn ac yn dal i weithio yng nghefn gwlad, ddim yn gallu gweld eu teuluoedd ar hyn o bryd oherwydd bod nhw mewn oed sydd yn beryg ar gyfer Covid-19. Ond mae yna fendithion i dechnoleg a rŵan mae'n rhaid ni fod yn agored iddo.

 'Angen mwy o galon'

"Be bynnag ddaw nesa, 'da ni ddim eisiau mynd yn ôl i beth oedd yn normal cynt - da ni eisiau rhywbeth gwell. Da ni ddim eisiau'r normal a fu, mae angen mwy o galon ym mhopeth sy'n digwydd yn ein byd ni, ac yn lleol fe allwn ni roi'r galon yna i mewn, a'r cydymdeimlad.

"Mae 'na ben draw i hyn wrth gwrs, ac mi ddaw hwnnw yn ei dro ac mi wneith wahaniaeth pan ddawn ni allan ohono yn well pobl a gwell cymdeithas gobeithio.