Croeso!

Blog ar gyfer pobl sy'n dysgu Cymraeg yn ardal Aberteifi yw hwn. Mae'n cynnwys adnoddau ac erthyglau sy'n berthnasol i'n dosbarthiadau sgwrsio. Byddwn ni'n trafod ystod eang o destunau yn ystod y flwyddyn (garddio, byd y natur, byd busnes a gwaith, hanes lleol, coginio, tafodiaith, barddoniaeth i enwi ond rhai o'r pynciau) gan edrych ar wahanol fathau o'r iaith. Croeso i bawb sydd am ddatblygu eu sgiliau Cymraeg.

Sunday 31 January 2016

Bethan Gwanas - I Botany Bay






Clawr | Cover























"Byddai'n mynd i uffern, yn siwr. Dyna oedd y dylluan - arwydd gan Dduw ei fod wedi ei gweld hi. Arwydd y byddai'n cael ei dal, a'i chosbi."

Dolgellau 1833, ac mae bywyd tawel Ann Lewis, 18 oed, yn gwella'n arw. Mae'n cael swydd newydd mewn siop ddillad yn y dref ac mae gwas ffarm golygus o'r enw Elis Edwards yn dangos diddordeb mawr ynddi. Beth all fynd o'i le?

Dyma stori gyffrous a hynod ddarllenadwy sydd wedi ei seilio ar ffeithiau go iawn am gyfnod creulon a chythryblus yn ein hanes gan awdures sy'n feistres ar ei chrefft.

Gwenan Mared, Cylchgrawn Barn:  "Mae'n berl o nofel; mi wnes ei mwynhau o'r cychwyn cyntaf i'r gair olaf, rhywbeth nad yw adolygydd yn gallu'i ddweud a'i llaw ar ei chalon mor aml a hynny.

Mae'n chwip o stori, gyda rhamant, ffrindiau ffol, cenfigen, teulu cul Methodistaidd, chwantau naturiol merch ifanc, cariad ffyddlon annwyl o fwy nag un math a charwr anwadal, bydol oll yn chwarae rhan."

anwadal = amhosibl dibynnu arno, chwit-chwat, ansad, simsan
amhosibl dibynnu arno; sigledig, simsan, ansad, oriog, gwamal, , chwit-chwat

Copyright © Gwerin (www.gwerin.com) 2005 - 2016. All rights reserved.

 
amhosibl dibynnu arno; sigledig, simsan, ansad, oriog, gwamal, , chwit-chwat

Copyright © Gwerin (www.gwerin.com) 2005 - 2016. All rights reserved.
amhosibl dibynnu arno; sigledig, simsan, ansad, oriog, gwamal, , chwit-chwat

Copyright © Gwerin (www.gwerin.com) 2005 - 2016. All rights reserved.

Sunday 24 January 2016

Ffydd, gobaith, cariad - Fflur Dafydd


Môr o gariad

BBC Cymru Fyw sy'n holi ydych chi'n berson rhamantus?

 

1. Mae'ch partner yn dechrau sôn am bethau mae'n ei hoffi. Beth yw'ch ymateb?



2. Chi mas am bryd o fwyd gyda'ch partner. Beth yw'r peth cyntaf rydych chi'n ei wneud ar ôl eistedd?


3. Mae'ch partner wedi bod mas gyda'i ffrindiau ac yn methu cael tacsi adre. Mae'r ffôn yn canu am 01:00 y bore. Beth wnewch chi?

4. Beth yw'ch barn chi am rieni'ch partner?


5. Beth yw barn eich partner am eich rhieni chi?

6. Gyda pha anifail fyddech chi'n cymharu'ch partner?


Gwefan Eurig

Diolch i Ein Cymraeg am dynnu sylw at wefan newydd Eurig Salisbury (yma). Dyma un o'i gerddi:

Cariad@iaith

Ar ôl llyncu'r holl lafariaid,
Gargol bwced o gytseiniaid,
Sipian ambell 'fore da',
Cnoi'n ofalus ar 'nos da',
Llowcio 'diolch' fesul dau,
Brathu mewn i ddeg 'su'mae'.....

Fe fydd rhywbeth mwy na iaith
Gennyt ti ar hyd y daith,
Sef y gallu i brofi'r byd
Heddiw yn Gymraeg i gyd.
Dos i flasu'r ddaear hon
Ar dy dafod newydd sbon!
Cariad@Iaith
Ar ôl llyncu'r holl lafariaid,
Garglo bwced o gytseiniaid,
Sipian ambell 'fore da',
Cnoi'n ofalus ar 'nos da',
Llowcio 'diolch' fesul dau,
Brathu mewn i ddeg 'su'mae' ...

Fe fydd rhywbeth mwy na iaith
Gennyt ti ar hyd y daith,
Sef y gallu i brofi'r byd
Heddiw yn Gymraeg i gyd.
Dos i flasu'r ddaear hon
Ar dy dafod newydd sbon! - See more at: http://www.eurig.cymru/cariadiaith--mehefin-2015.html#sthash.smVnmnaj.dpuf
Cariad@Iaith
Ar ôl llyncu'r holl lafariaid,
Garglo bwced o gytseiniaid,
Sipian ambell 'fore da',
Cnoi'n ofalus ar 'nos da',
Llowcio 'diolch' fesul dau,
Brathu mewn i ddeg 'su'mae' ...

Fe fydd rhywbeth mwy na iaith
Gennyt ti ar hyd y daith,
Sef y gallu i brofi'r byd
Heddiw yn Gymraeg i gyd.
Dos i flasu'r ddaear hon
Ar dy dafod newydd sbon! - See more at: http://www.eurig.cymru/cariadiaith--mehefin-2015.html#sthash.smVnmnaj.dpuf

Cariad@iaith gan Eurig

Cariad@Iaith
Ar ôl llyncu'r holl lafariaid,
Garglo bwced o gytseiniaid,
Sipian ambell 'fore da',
Cnoi'n ofalus ar 'nos da',
Llowcio 'diolch' fesul dau,
Brathu mewn i ddeg 'su'mae' ...

Fe fydd rhywbeth mwy na iaith
Gennyt ti ar hyd y daith,
Sef y gallu i brofi'r byd
Heddiw yn Gymraeg i gyd.
Dos i flasu'r ddaear hon
Ar dy dafod newydd sbon! - See more at: http://www.eurig.cymru/cariadiaith--mehefin-2015.html#sthash.smVnmnaj.dpuf
Cariad@Iaith
Ar ôl llyncu'r holl lafariaid,
Garglo bwced o gytseiniaid,
Sipian ambell 'fore da',
Cnoi'n ofalus ar 'nos da',
Llowcio 'diolch' fesul dau,
Brathu mewn i ddeg 'su'mae' ...

Fe fydd rhywbeth mwy na iaith
Gennyt ti ar hyd y daith,
Sef y gallu i brofi'r byd
Heddiw yn Gymraeg i gyd.
Dos i flasu'r ddaear hon
Ar dy dafod newydd sbon! - See more at: http://www.eurig.cymru/cariadiaith--mehefin-2015.html#sthash.smVnmnaj.dpuf

Wednesday 20 January 2016

Llyfrau Cymraeg - llythyr agored at Ken Skates, Dirprwy Weinidog Diwylliant

 
Yn gymuned o awduron ac ysgolheigion Cymraeg, ysgrifennwn atoch i fynegi ein pryder a'n siom o glywed am y toriadau arfaethedig i gyllideb Cyngor Llyfrau Cymru. Dyma ostyngiad o 10.6% yn yr arian a roddir i'r Cyngor Llyfrau, sef lleihad o £374,000. Bydd hyn yn cael effaith niweidiol ar gyhoeddi llyfrau yn y ddwy iaith yng Nghymru, ond bydd yr effaith ar gyhoeddi Cymraeg, yn benodol, yn gwbl andwyol. Mae'r diwydiant llyfrau yng Nghymru yn esiampl o'r gwaith anhygoel y gellir ei gyflawni ar gyllideb fechan. Dros y degawd diwethaf, er gwaethaf toriadau blynyddol i'w gyllideb, mae Cyngor Llyfrau Cymru wedi llwyddo'n rhyfeddol i gynnal diwylliant cyhoeddi hyfyw, deniadol ac effeithlon. 
 
Yn sgil y toriadau arfaethedig, ni fydd parhau i wneud hyn yn bosibl.

Mae cynnyrch y diwydiant cyhoeddi Cymraeg a Chymreig yn apelio at bobl trwy Gymru a thu hwnt, ac yn fodd i gryfhau ymdeimlad o gymuned ddiwylliannol ar draws holl amrywiaeth y genedl. Bob blwyddyn, dan ofal y Cyngor Llyfrau, cyhoeddir ystod eang o lyfrau Cymraeg a Saesneg, a'r rheiny'n amrywiol o ran cynnwys ac yn ddeniadol eu diwyg. Mae'r Cyngor Llyfrau hefyd, ochr yn ochr â'r gweisg, yn chwarae rôl allweddol wrth hyrwyddo a hybu gwerthiant y llyfrau hynny. 

Dyma gynnyrch diwylliannol sy'n chwarae rhan allweddol yn addysg ac ym mhrofiadau holl bobl Cymru, yn fabanod a phlant, yn ddisgyblion ysgol a myfyrwyr coleg, ac yn oedolion o bob oedran a chefndir. Nid sôn am nofelau a barddoniaeth yn unig yr ydym, ond llyfrau mewn meysydd o bob math, o chwaraeon i ddiwylliant poblogaidd, yn gofiannau enwogion Cymreig ac yn gyfrolau poblogaidd sy'n trafod hanes a diwylliant Cymru.

Nid oes angen pwysleisio bod y llyfrau hyn yn adnodd diwylliannol holl bwysig. 

Maent yn cadw ein hanes a'n treftadaeth yn fyw, yn gyfrwng inni fynegi ein hunain yn ddiwylliannol yn y presennol ac yn ffordd i ni agor ein llygaid tua'r dyfodol. Maent hefyd yn ffenest siop werthfawr i Gymru gerbron y byd. Erbyn hyn, mae llyfrau Cymraeg a Chymreig yn cael eu cyfieithu i ieithoedd byd-eang, o'r Sbaeneg i'r Tsineeg, ac mae hyn yn cryfhau proffil Cymru yn rhyngwladol. 

Mae i hyn hefyd ei fudd economaidd ei hun. Ni ellir rhoi pris ar arwyddocâd o'r fath. Eto, mae Cyngor Llyfrau Cymru wedi llwyddo i gyflawni'r gwaith hwn yn effeithlon a llwyddiannus ers blynyddoedd lawer, a hynny ar gyllideb fechan sydd wedi dioddef toriadau blynyddol er 2011. 

Mae'r Cyngor wedi galluogi gweisg Cymru i ddal eu tir gerbron gweisg masnachol Prydeinig, a hynny mewn hinsawdd economaidd a diwylliannol heriol. Mae wedi sicrhau ein bod ni - yn awduron, darllenwyr ac ysgolheigion - yn gallu gweithio'n effeithiol o fewn fframwaith cynhaliol a gofalgar, a bod gennym hyder yn y corff sy'n hybu a hyrwyddo ein diwylliant llenyddol mewn modd adeiladol ac agored. Unwaith eto: llwyddwyd i wneud hyn oll yn effeithlon a di-wastraff ar gyllideb dynn. Mae Cyngor Llyfrau Cymru hefyd wedi methrin perthynas agos a ffrwythlon gyda siopau llyfrau lleol ar draws Cymru: mae'r rheiny yn eu tro yn ganolfannau diwylliannol pwysig yn sydd yn cynnal digwyddiadau llenyddol poblogaidd, gan gyfrannu at hyfywedd a hunaniaeth ein trefi a'n dinasoedd. Ar ben hynny, trwy ei wefan, Gwales.com, mae Cyngor Llyfrau Cymru'n sicrhau bod llyfrau Cymraeg a Chymreig ar gael i'r cyhoedd, waeth ble y bônt yn y byd, a sicrheir hefyd fod y llyfrau hyn yn cael eu hadolygu ar y wefan: mae hynny yn ei dro yn ffynhonnell werthfawr o wybodaeth i'r cyhoedd. Yn ychwanegol at hyn, mae'r Cyngor, dros y degawd diwethaf, wedi sicrhau bod y diwydiant llyfrau yng Nghymru yn ymateb i ofynion y cyfryngau digidol, gyda dros fil a hanner o e-lyfrau Cymraeg a Chymreig bellach ar gael trwy Gwales. 

Effaith y toriadau arfaethedig, yn y lle cyntaf, fydd tanseilio'r holl lwyddiannau hyn. 

• Bydd y Cyngor, sydd eisoes dan bwysau enbyd, yn cael ei roi dan bwysau annioddefol a bydd y strwythur cyfan yn gwegian.
• Bydd llai o lyfrau'n cael eu cyhoeddi, a bydd hyn yn ei dro yn rhoi llai o ddewis - o brofiadau a chyfleon - i holl ddarllenwyr Cymru (yn blant, yn bobl ifanc ac yn oedolion).
• Bydd yn lleihau siawns llyfrau Cymraeg a Chymreig o gyrraedd cynulleidfaoedd y tu hwnt i Gymru, yn ogystal, ac yn mennu ar broffil diwylliannol Cymru nid yn unig o fewn y Deyrnas Unedig, ond yn
rhyngwladol. O ganlyniad, bydd yn tanseilio enw da Cymru fel gwlad sydd, er ei bychander, yn creu cynnyrch llenyddol grymus ac arwyddocaol.
• Bydd marchnata a hyrwyddo llyfrau yn myndyn llai effeithlon, a bydd y gynulleidfa a gyrhaeddir yn crebachu.
• Bydd holl strwythur ysgrifennu a darllen yn ein gwlad yn dioddef.

Ar ben y cyfan, bydd swyddi yn cael eu colli: mae'r diwydiant cyhoeddi yng Nghymru yn gwneud mwy na chyflogi awduron a chyhoeddwyr. Mae hefyd yn cyfrannu'n arwyddocaol at incwm cysodwyr, dylunwyr, ffotograffwyr, a darlunwyr, heb sôn am y golygyddion sydd yn gwneud gwaith allweddol yn cynnal safon uchel ein cyhoeddiadau. Mae llawer o'r bobl hyn yn gweithio ar eu liwt eu hunain, yn aml mewn ardaloedd yng Nghymru lle mae'r cyfleon gwaith yn fach. Bydd effaith y toriadau hyn ar eu bywoliaeth hwythau yn andwyol. 

Am ganrifoedd, llenyddiaeth oedd unig sefydliad cenedlaethol y Cymry. Dyma sut y buom yn ein mynegi ein hunain fel pobl: dyma a gadwodd ein hunaniaeth a'n hiaith yn fyw. Ers dyfodiad Datganoli a sefydlu'r Cynulliad Cenedlaethol mae'r rôl honno, a'r diwydiant cyhoeddi yng Nghymru, wedi mynd o nerth i nerth, a bu'r budd i bobl Cymru, a'n hunanhyder fel gwlad, yn anfesuradwy. Gofynnwn i chi yn awr beidio â thanseilio'r holl waith rhagorol sy'n digwydd ym myd cyhoeddi llyfrau yng Nghymru heddiw, a'r momentwm rhyfeddol sy'n nodweddu'r diwydiant cyhoeddi Cymraeg a Chymreig ar hyn o bryd. Bydd y toriadau arfaethedig yn niweidio'r diwydiant am ddegawdau, ac, mewn rhai achosion, yn creu niwed parhaol. Gofynnwn i chi yn ddwys ac yn ddiffuant i ailystyried y toriadau arfaethedig ac anghytbwys i gyllideb Cyngor Llyfrau Cymru ac i ystyried gwir faintioli'r niwed a wneir trwyddynt. 
 
Bydd yn ddinistriol i iechyd diwylliannol y genedl gyfan.

Yr eiddoch yn gywir,

Wednesday 6 January 2016

Gwleidyddion yn trafod S4C

[Diolch i BBC Cymru Fyw)

Yn ystod oriau man bore dydd Mercher, bu Aelodau Seneddol yn trafod dyfodol ariannol S4C ar lawr y Senedd yn San Steffan. 

Fe gyfrannodd sawl Aelod Cymreig i'r ddadl, a ddechreuodd am 02:00.

Mae pryder fod Llywodraeth Prydain yn mynd i leihau'r grant mae'n ei roi i'r sianel, o £6.7m i £5m erbyn 2020.

Erbyn hyn, mae'r rhan fwyaf o gyllid S4C yn dod trwy drwydded deledu'r BBC.

'Annheg'

Yn dilyn y ddadl, dywedodd AS Aberconwy, Guto Bebb, wrth BBC Cymru fod penderfyniad y llywodraeth i dorri'n ôl ar gyllideb y sianel yn mynd yn groes i faniffesto'r blaid.

"Mae hwn yn gam diangen ac yn un rwyf yn ei wrthwynebu... Mae S4C eisoes wedi cymryd camau i arbed arian, ac mae'n annheg i ofyn iddyn nhw wneud mwy o arbedion.

"Er bod y drafodaeth wedi digwydd am ddau o'r gloch y bore, roedd nifer dda o aelodau trawsbleidiol ac roedd 'na ymdeimlad cryf o gefnogaeth i'r sianel gan y rhan fwya' ohonyn nhw."

Galwodd Mr Bebb eto am adolygiad annibynnol, a'i fod yn gobeithio y bydd Llywodraeth y DU yn newid eu meddyliau.

"Dyw hi ddim y tro cyntaf i'r llywodraeth wneud tro pedol...Yn ddiweddar, fe aethon nhw'n ôl ar eu gair ynglŷn â'u polisi credyd treth. Felly efallai y byddwn yn gweld hynny eto."


'Calonogol a siomedig'

Dywedodd Cadeirydd Awdurdod S4C, Huw Jones, fod y ddadl yn un bwysig.

"Cefais fy nghalonogi o weld bod cymaint o Aelodau Seneddol wedi ymgasglu ar awr annuwiol, ac yn falch o weld cynifer ohonyn nhw mor gefnogol i'r sianel. Byddwn hefyd yn galw eto am adolygiad annibynnol a fyddai'n cael rhywfaint o effaith ar unrhyw doriadau yn y dyfodol.

"Ar y llaw arall, roeddwn yn siomedig nad oedd y gweinidog, Ed Vaizey, wedi cyfeirio at y toriadau pellach rydym yn eu hwynebu yn y dyfodol oherwydd adolygiad i Siarter y BBC."

Mae'r AS dros Ynys Môn, Albert Owen, hefyd yn galw am adolygiad annibynnol. Dywedodd Ed Vaizey bod y llywodraeth yn cydymdeimlo â'r syniad o adolygiad annibynnol, ond nid oedd yn cadarnhau y byddai hyn yn digwydd.

Rali Miliwn o Siaradwyr Cymraeg

13/02/2016 - 13:00
 
Rali Miliwn o Siaradwyr Cymraeg

Addysg Gymraeg i Bawb!

1pm, Dydd Sadwrn, 13eg Chwefror 2016

Tu allan i Neuadd y Ddinas, Parc Cathays, Caerdydd

Dyma gyfle i ddathlu'r Gymraeg a'i phwysigrwydd i bawb yn y wlad. Dewch i godi llais am ein hiaith genedlaethol cyn y gêm rygbi rhwng Cymru a'r Alban ac i roi'r Gymraeg ar yr agenda cyn etholiadau'r Cynulliad.

Bydd bysiau'n cael eu trefnu.