I neu u?

I neu u ar ddiwedd geiriau?

• Os oes o/oe yng nghanol berfenw, > i ar y diwedd, e.e. colli; hollti; oeri; poeri
• Os oes a yng nghanol berfenw > u ar y diwedd, e.e. canu; galaru
• Os oes y neu w yng nghanol berfenw > u ar y diwedd, e.e. ffynnu; pydru; cysgu
• Os oes e yng nghanol berfenw > u ar y diwedd, e.e. credu; methu; pechu**
• Os oes w yn agos at ddiwedd berfenw > i sy’n ei ddilyn, e.e. berwi; chwerwi
• Gyda geiriau tebyg eu sain, mae berfenwau fel arfer yn gorffen gydag u, ac
enwau lluosog yn gorffen gydag i, e.e. rhestru (to list), rhestri (lists)

**OND mae eithriadau, e.e.:
peri; geni; mynegi; rhegi; pesgi; medi

Ymarfer

Cywirwch y geiriau mewn print italig os oes angen.

1. Mae nifer o ddiwinyddion blaenllaw wedi trafod araith hanesyddol Martin Luther King a gafodd ei thraddodi ar 28 Awst 1963.
2. Gellir gwneud cais am gymorth i arianni mentrau sy’n cyflawni blaenoriaethau’r llywodraeth.

3. Roeddent yn mynegu pryder y gallai cynifer o ymgeiswyr ‘annibynnol’ holltu’r bleidlais adain chwith yn yr etholiad hwnnw.
4. Mae llawer wedi gwrthwynebu’r cynlluniau diweddar i dylli am nwy yn yr ardal leol.
5. Ers sefydli’r Cynulliad, mae meysydd megis addysg ac iechyd wedi eu datganoli.
6. Y gobaith oedd y byddai’r strategaeth newydd yn lleihau rhestru aros am driniaethau llawfeddygol.

Diolch i Sgiliau Iaith y Coleg Cymraeg