Ffrae'r bont

Galwodd Matholwch ar holl filwyr Iwerddon a phenderfynwyd cilio i ochr draw afon Llinon a thorri’r bont ar draws yr afon i rwystro Bendigeidfran a’i wŷr rhag eu cyrraedd. Pan gyrhaeddodd lluoedd Bendigeidfran yr afon, dywedodd ei wŷr wrtho,

“Arglwydd, gwyddost faint yr afon: ni fedrwn ei chroesi ac nid oes pont trosti. Beth yw dy gyngor di am bont?”

“Dim ond hyn: sef a fo ben bid bont. Mi fyddaf i’n bont.”

Gorweddodd Bendigeidfran ar draws yr afon a chroesodd y lluoedd yr afon.

(Chwedl Branwen ferch Llŷr (Ail Fainc y Mabinogi)

Roedd Bendigeidfran yn gawr, wrth gwrs, a phrin iawn y byddai byddin, hyd yn oed byddin o gorachod, yn medru croesi afon ar gefn Alun Cairns, Ysgrifennydd Gwladol Cymru, sydd am ail-enwi ail bont Hafren yn Bont Tywysog Cymru.

Bu ymateb ffyrnig i'r penderfyniad, ac erbyn hyn dros 35,000 o bobl sy wedi arwyddo deiseb yn galw ar Mr Cairns i ail-feddwl.

Yng nghanol y ffrae, penderfynodd y Sunday Times gorddi'r dyfroedd ymhellach gyda darn ymfflamychol gan ei golofnydd Rod Liddle:

Yna lansiodd rhywun arall ddeiseb i ail-enwi Mr Cairns.

Dyma adroddiad Golwg360 a chyfraniad Hedd Gwynfor:

O fewn ychydig oriau’n unig, mae mwy na 3,000 o bobol wedi arwyddo deiseb yn gwrthwynebu ailenwi’r ail Bont Hafren yn ‘Bont Tywysog Cymru’.

Mae’r ddeiseb yn galw ar Ysgrifennydd Cymru, Alun Cairns, i ail-feddwl, ac mae nifer o bobol wedi ymateb yn chwyrn [= heated, vigorous] i’r penderfyniad a gafodd ei gyhoeddi gan Lywodraeth Prydain heddiw heb ymgynghori â Chymru o gwbwl.

Dywed Alun Cairns y byddai enwi’r bont ar ôl y Tywysog Charles yn “deyrnged addas” iddo yn ystod blwyddyn ei ben-blwydd yn 70 oed.

Fe ddaeth i’r amlwg heddiw nad oedd Llywodraeth San Steffan wedi ymgynghori â neb yng Nghymru ynghylch y newid enw, ond bod Ysgrifennydd Cymru wedi ysgrifennu at y Prif Weinidog, Carwyn Jones, y llynedd, yn nodi bod hyn yn mynd i ddigwydd.

Dywedodd llefarydd ar ran Carwyn Jones, nad oedd wedi codi unrhyw wrthwynebiad ar y pryd.

Mae Llywydd y Cynulliad, Elin Jones, wedi dweud ar Twitter na chafodd yr Aelodau Cynulliad eu hymgynghori ar yr enw.

Ac mae eraill ar y cyfryngau cymdeithasol wedi mynegi eu barn ar yr enw:

Tudur Owen: Dwi mor flin am y llywodraeth yn ail enwi Pont Hafren fel fy mod i am feddwl am betha clyfar i roi ar twitter gwasgu 'like' loads o weithia. #chwyldroadol #manwnchwerthin #daninffycd

Iola Wyn: Cwbwl amlwg i unrhywun be bynnag fo’i farn, bod hwn yn benderfyniad dadleuol ac ansensitif i’r rhai sy’n gwarchod a pharchu treftadaeth, diwylliant a hanes Cymru.Y cwestiwn pryderus - sut bod hyn yn medru digwydd mor llechwraidd [=furtive] a di-rybudd mewn gwlad ddemocrataidd,yn honedig #PontHafren

Robat Idris: Un enghraifft yn unig o #ProjectWesternEngland ydi'r miri [=sbort a sbri, hwyl] am enwi Pont Hafren. #Brexit sy wedi symbylu hyn. Atgyfnerthu #Prydeindod #Brenhiniaeth
Gallwn ddisgwyl llawer mwy o'r math yma o lol gan Cairns a'i debyg. #TarorPost

Beth yw'ch barn chi?