Gair y mis: Gair

Ar y gair:  yn syth bin, ar unwaith

Ar y gair, cerddodd y prifathro i mewn â neges ac wrth sgwrsio, sylwodd ar wynebau hapus y plant a holodd pa waith oedd yn rhoi'r fath bleser iddynt.

Gair i gall:  word to the wise

Hefyd: Awgrym i gall, gair i angall (a nod to the wise, a word to the foolish)

Alcohol a diodydd egni – gair i gall.

Gair mwys: pun, play on words

Gair Mwys yw’r math o dechneg sy'n cael ei ddefnyddio fel rhyw fath o jôc gan amlaf. Mae llawer o'r rhain yn jôcs un llinell, bachog. Fel arfer, gair mwys yw pan mae gair â dwy ystyr yn mynd i mewn i frawddeg lle mae'r ystyron yn eglur o'r ddau safbwynt, e.e.

Yma o Hud! - Dewin y gân yn rhoi noson o swyn pur (Penawd yn sôn am Dafydd Iwan yn dod i berfformio, gan gyfeirio at ei gân Yma o Hyd.)

Roedd ar fy meddwl i gael hyd i fy oriawr coll i, ond doedd yr amser ddim gen i.

Cael y gair o fod: to gain a reputation

Pan oedd yn ei arddegau cafodd y gair o fod yn bêldroediwr da.

Gair dros ysgwydd: empty promise

Gair yn ei bryd: ‘le mot juste’

Torri gair:  

(i)                  Siarad – Nid yw torri gair â’i gymydog ers blynyddoedd

(ii)                Torri addewid

Gair teg  (hefyd ‘mwythair’):  euphemism

Un o’r rhesymau tros gyfyngu iaith yw ein bod yn hoff o gadw draw o bethau ‘anwaraidd’:  y tabŵs mawr yw rhyw, mynd i’r tŷ bach, a hyd yn oed marwolaeth ei hun. [Golwg]

anwaraidd = uncivilized

Gwell un gair gwir na chan gair teg.

Heb ddweud gair o’m pen:  without saying a word

Aeth Kate allan heb ddweud gair o'i phen.